Natuurlijk, de twee mannen achter het bedrijf van Chickfriend lijken in de eerste plaats verantwoordelijk voor de Nederlandse eiercrisis. Maar kippenboeren hebben zelf ook een beetje boter op hun hoofd, stelt minister Edith Schippers van Volksgezondheid tegenover BNR.
“Als ondernemers goed hadden gecontroleerd of ze de stoffen die in hun stallen gebruikt waren, mochten gebruiken, dan was ook alles anders gelopen”, aldus de minister vrijdag op de radiozender.
De zaak draait om een verboden insecticide, die in Nederland en België illegaal is ingezet om bloedluizen in kippenstallen te doden. Naast achttien EU-landen zijn ook Zwitserland, Libanon en Hongkong getroffen.
Fipronil-affaire
Het Nederlandse bedrijfje Chickfriend voegde fipronil toe aan een middel om bloedluizen in pluimveestallen te doden, maar dat is verboden. Toen dat in juli uitkwam ontstond er onrust onder consumenten, blokkeerde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een kleine tweehonderd pluimveebedrijven, werden miljoenen eieren teruggeroepen en stokte de export.
De NVWA heeft inmiddels niet alleen eieren, maar ook producten waarin eieren zijn verwerkt getest op fipronil. He gaat om onder meer eierkoeken, wafels en mayonaise. In een Surinaamse eiersalade die werd getest werd meer fipronil aangetroffen dan maximaal is toegestaan. De hoeveelheid was evenwel zo laag dat er geen risico was voor de volksgezondheid, zo meldden Schippers en staatssecretaris Van Dam eerder.
Het middel dat Chickfriend gebruikte heet Dega-16 en bevatte dus fipronil. Ook zonder de toevoeging van fipronil mocht Chickfriend het middel echter niet gebruiken, schrijft het kabinet. Het bedrijfje gebruikte het schoonmaakmiddel als verdelgingsmiddel, en dat mag niet.
Rol Voedsel- en Warenautoriteit
De tipgever die de NVWA vorig jaar november waarschuwde voor het gebruik van het giftige fipronil in de pluimveesector, wees al expliciet naar Chickfriend, bevestigde Schippers in een brief. De NVWA zag destijds geen aanleiding voor nader onderzoek en kwam pas deze zomer in actie, toen België meldde dat het bestrijdingsmiddel in eieren was aangetroffen en opnieuw Chickfriend noemde.
Toen de NVWA Chickfriend in juli natrok kwam de tip uit november niet naar boven. De onderzoekers die van het kabinet opdracht krijgen de toedracht van het fipronilschandaal onder de loep te nemen, moeten ook ophelderen waarom de dienst niet meteen op de melding van een paar maanden eerder stuitte.
Volgende week debatteert de Tweede Kamer met de minister en de staatssecretaris over de fipronil-affaire.